Iskopavanje litijuma: šta biste trebali znati o tome

Iskopavanje litijuma je dugo kritikovano. Zbog buma električnih automobila, potražnja za litijumom brzo raste, ali rudarenje je uglavnom neodgovorno. Postoji li i „fer” litijum?

Litijum je važna sirovina neophodna za brojne proizvode:

Smartphones
Notebooks
Električni automobili
Proizvodi od stakla i keramike
Baterije
Maziva
Najveća nalazišta litijuma nalaze se u Čileu, Australiji i Argentini. Zajedno sa Bolivijom, Argentina i Čile čine takozvani litijumski trougao. Tamo se skladišti u slanim jezerima, koja se isušuju kako bi se izvukla. Ovo je naravno posebno problematično u pustinjskom regionu.

Velika potražnja za traženim litijem predstavlja važnu priliku za ove zemlje da smanje siromaštvo i socijalnu nejednakost u svojoj zemlji.

Međutim, iskustvo u iskopavanju mnogih drugih sirovina u posljednjih nekoliko decenija pokazalo je da bogatstvo resursa može dovesti i do veće društvene nejednakosti (PDF). Naročito u ruralnim područjima zemalja bogatih sirovinama, mnogi ljudi nemaju izbora osim da rade u malom rudarstvu. Oni to često rade u katastrofalnim uvjetima - posebno kada je riječ o ilegalnom rudarstvu manjeg obima.

Kako bi osigurali da se ovo „prokletstvo sirovina” ili „prokletstvo resursa” ne ponovi u rudarstvu litijuma, vlade i nevladine organizacije vode kampanju za veću preraspodjelu prihoda od prodaje litijuma.

Iskopavanje litijuma za električne automobile: potražnja brzo raste
Iskopavanje litijuma se često odvija u ilegalnim rudnicima manjeg obima.
Iskopavanje litijuma se često odvija u ilegalnim rudnicima manjeg obima. (Foto: CC0 / Pixabay / slowdef)
Iskopavanje litijuma trenutno igra ključnu ulogu u proizvodnji električnih automobila. Svi poznati proizvođači električnih automobila oslanjaju se na elektromotor koji pokreće litijum-jonske baterije i istražuju optimizaciju tehnologije skladištenja litijuma. Samo jedna kineska kompanija za proizvodnju baterija najavila je natrijum-jonsku bateriju za 2023. godinu - to jest bez problematičnih sirovina litijuma i kobalta. Međutim, ostaje nejasno da li će to biti sprovedeno.

Litijum će stoga najvjerovatnije ostati važan iu budućnosti. Razlog za izuzetnu ulogu litijuma je visoka gustoća energije i snage metala. Litijum-jonske baterije se takođe koriste u većini prenosivih elektronskih proizvoda, uključujući kamere, pametne telefone i notebook računare.

Proizvodnja litijum-jonskih baterija se uglavnom ne odvija u zemlji u kojoj je sirovina litijum iskopana. U proizvodnji baterija neophodni su složeni tehnički procesi kako bi se osigurala visoka razina čistoće litijuma i na taj način, na primjer, isključila izgaranje litijum-jonskih baterija.

Prvi manji proizvođači baterija nedavno su se pojavili u SAD-u i Evropi. Ipak, većina proizvodnje litijum-jonskih baterija ostaje u Koreji, Kini i Japanu, gde su na raspolaganju veštine i odgovarajuće obučeni zaposleni. To znači da najveći dio prihoda ostaje u ovim zemljama, a ne u zemljama sirovina u kojima se kopa litijum.

Gdje se kopa litijum?
Litijum se može ili vaditi iz stene u rudnicima (na primer u Australiji) ili vaditi iz slanih jezera (salari).

Naročito u Čileu, Argentini i Boliviji, u planinama postoje slana jezera koja sadrže visoko koncentrirani litijum ispod površine. Slana voda, koja se naziva slana voda, obično se pumpa, distribuira i isparava pomoću hemikalija.

Međutim, ova eksploatacija litijuma je problematična: kako Deutschlandfunk izvještava, isparavanje vode uzrokuje potonuće podzemne vode u regijama gdje ionako ne pada kiša. Osim toga, vodene površine su stalno kontaminirane slanom vodom, što pogoršava nestašicu vode. Hemikalije koje se koriste za odvajanje litijuma šire se u okoliš i mogu biti uzrok uginuća stoke koji traje godinama, navodi se u izvještaju.

U Argentini se kao alternativa koristi takozvani proces „direktne ekstrakcije litijuma”: slana otopina se pumpa u sistem, a litijum se ekstrahuje direktno hemijskim procesima. Ovo ima potencijal da bude ekološki prihvatljivije jer ne zahtijeva isparavanje vode.

Posljedice eksploatacije litijuma po okoliš
Litijum u Salar de Ujuni u Boliviji: rudarstvo ima samo nedostatke za prirodu zemlje. (Foto: CC0 / Pixabay / mailanmaik)
Sve veća potražnja za litijumom na globalnom tržištu dovodi do otvaranja novih rudarskih područja u prethodno netaknutim predelima. To posebno uključuje bolivijski Salar de Uyuni i tibetansko slano jezero Zabuye „sa odgovarajućim posljedicama po ekosisteme”.

https://tinyurl.com/yc25jhd9

„Takodjer I svakom ostalom ko se seti da kopa po Srbiji.
Ako je nekom do kopanja eno mu Dedinja, Sapic jedva ceka, zar ne?”
-------------------------------------------------------------------

Nije sporno - utoliko sto je isti Sapic potomak 'janjecih brigada':

Žig komunizma
Čitajući drugu knjigu Pavelićevog testamenta – Žig komunizma, otkrićete kako je u Jugoslaviji stvorena „duboka država”, koja još postoji u Srbiji!
Ko čini „duboku državu” danas u Srbiji? Potomci Titove političke elite čiji su pripadnici regrutovani među ustašama, domobranima i partizanima. Kadrovi „duboke države” regrutovani su i među Srbima koji su se istakli u ubijanju Srba, tokom Drugog svetskog rata i posle njega.
Pavelićev testament, knjiga druga – Žig komunizma jeste knjiga tajni! U njoj ćete pronaći svoje dede i pradede kao dželate ili kao žrtve komunista.
Zastrašujuće je koliko je komunist a u Srbiji radilo za Abver i Gestapo, a posle rata su bili „ugledni” rukovodioci.
Neću da vam tajim da su mnogi ugledni Beograđani bili sovjetski agenti koji su znali da su ustaše i komunisti bili zavetovani da slome kičmu srpstvu na Balkanu.
Titoizam i titoisti i dalje vladaju Srbijom. Evo vam test pitanja: da li su vaši prijatelji za to da se Titovi posmrtni ostaci (ako su uopšte u grobu) vrate Vatikanu ili Beču, pošto je on bio „crveni Habzburg”, a da se na tom mestu podigne spomenik herojima Jugoslovenske vojske u otadžbini i đeneralu Draži Mihailoviću, za koga je tokom Drugog svetskog rata bila cela Srbija?
Vlastodršci će na ovo pitanje odgovoriti: „Nije sada vreme da se delimo!” Međutim, iza tog odgovora krije se njihov strah od gubljenja privilegija koje im daju zapadne službe jer one i dalje kontrolišu Srbiju!
Vaš Dejan Lučić