Proskomidija

Reč ''proskomidija'' znači prinošenje. To je prvi deo Liturgije za vreme koga se prosfore donose u oltar i pripremaju za osvećenje. Sveštenik koji je spreman za služenje Sv. Liturgije ulazi u hram, čita pred oltarom određene ulazne molitve, celiva ikone i ulazi u oltar. Tu celiva Jevanđelje i sveti presto, oblači sveštene odežde, pere ruke i staje pred žrtvenik, da bi otpočeo vršenje Proskomidije. Stojeći pred Žrtvenikom, sveštenik uzima prvu prosforu, čini kopljem na njoj znak krsta i čitajući molitve i reči iz Isaijinog proroštva o Hristu, vadi kockasti deo, koji se od toga momenta naziva AGNEC (JAGNJE) i predstavlja Hrista koji se žrtvuje za ljude. Sveštenik stavlja Agnec na sredinu diskosa, raseca ga sa donje strane unakrsno, a sa gornje strane probada kopljem, kao što je rimski vojnik probo rebra Hristova. Pošto je tada iz Hrista istekla krv i voda, sveštenik uliva vino i vodu u Putir. Iz druge prosfore vadi se trouglasta čestica u čast Presvete Bogorodice i stavlja se desno od Agneca. Iz treće prosfore vadi se devet čestica u spomen činova svetih: proroka, apostola, svetih otaca, mučenika, prepodobnih, besrebrenika i drugih, a stavljaju se levo od Agneca, u tri reda po tri čestice. Iz četvrte prosfore vade se čestice za žive, a iz pete za upokojene članove Crkve i te se čestice ređaju ispod Agneca. Agnec će se u toku Liturgije pretvoriti u telo Hristovo i njime će se pričestiti sveštenici i vernici. Ostale čestice će se, posle pričešća, sipati u putir, gde se nalazi krv Hristova, da bi krv Hristova očistila grehe svih onih čija imena je sveštenik pomenuo, vadeći čestice i da bi se sjedinili sa Hristom. Proskomidija nas podseća na rođenje Hristovo, a takođe i na stradanje Njegovo. Ukoliko želimo da svešenik izvadi čestice za zdravlje za one koji su bolesni ili da izvadi čestice za one koji su se upokojili, moramo doći u crkvu ranije, pre početka Sv. Liturgije, kako bismo svešteniku dali imena svih onih lica čija imena želimo da se pomenu na Proskomidiji (imena možemo zapisati na papir). Nema ništa blagotvornije za one koji su bolesni ili upokojeni, nego što je vađenje čestica na Sv. Liturgiji. Da bi se neko pomenuo na Proskomidiji, mora biti kršteni član Crkve. Dakle, pored toga što zapalimo sveću i pomolimo se za zadravlje onih koji su oboleli ili za pokoj duše naših dragih upokojenih, mnogo je važnije da njihova imena damo svešteniku, kako bi mogao da ih pomene na Proskomidiji. Po završetku proskomidije, zvonjenjem svih zvona, objavljuje se početak Sv. Litrugije, koju sveštenik počinje slavljenjem Boga, Trojičnog u licima: ''Blagosloveno Carstvo Oca i Sina i Svetoga Duha, sada i uvek i u vekove vekova'', na šta narod odgovara: ''Amin'', tj. neka tako bude. Nažalost, danas mnogi vernici dolaze u crkvu samo da bi zapalili sveće, kasneći ili propuštajući Božiju službu i samim tim lišavaju sebe Božije blagodati, te nije iznenađujuće što samo mali broj vernika poseduje osnovna znanja o Sv. Liturgiji.

http://www.spcportal.org/index.php?pg=2223&lang=srl