@nasha_stvar:
Hvala, takođe. :)
Što se tiče ilirskog imena, to su upravo stvari iz zvanicne istorije. Nema prikrivanja, ignorisanja, niti im se daje drugi kontekst. Svaka prica o istoriji ima vise nivoa, najdetaljniji je onaj akademski, dok se čitava prica, da bi dosla do neke opste istorije na nivou gimnazijskih udzbenika, dosta filtrira kako bi se zadrzali samo najbitniji detalji. Konkretno, za ilirsko ime, ono je u tolikoj meri i u tolikom intenzitetu korisceno tokom 18. veka, da je to nešto neverovatno. Srbi u Austriji dobijaju nacionalne privilegije nakon Seobe 1689-90. i sve do sredine 19. veka i srpskog insistiranja na srpskom imenu, za njih se koristi iskljucivo ilirsko ime. To, nazalost, nije neki naročito bitan detalj, ali je ipak veoma interesantan i prava je steta sto ni sami danasnji Srbi u Vojvodini ne znaju za te stvari, a trebalo bi da ih uce makar iz neke zavicajne istorije.
Da bih napravio jedan primer u tim „nivoima” interpretacije istorije, osvrnucu se na popularni mit o tome kako istorija Srba u Vojvodini pocinje od 1690. i seobe pod Carnojevicem. Carnojevicevo puno ime je bilo Arsenije III Crnojevic i Srbi koje je predvodio nisu u Austriju dosli kao izbeglice, nego kao narod pod oruzjem kojem su za dolazak obecane nacionalne i verske privilegije, obecane carskim Invitatorijama, a potvrdjene Privilegijama. Oni takođe nisu naseljeni na teritoriji Vojvodine (tacnije, jesu u nekim krajevima Backe i Srema, ali u vrlo malom broju), već su mahom naseljeni po Slavoniji, severnoj Madjarskoj i krajevima koji su danas u Rumuniji. U to vreme, u vreme Seobe, Srem, Backa i Banat (tada pod Turcima) već su bili nastanjeni Srbima i bili pravoslavni krajevi. Međutim, na tom nekom popularnom nivou se nema vremena da se svi ovi detalji nabrajaju. Retko se pominje srpska država samozvanog cara Jovana Nenada 1526. na teritoriji Vojvodini ili veliki Banatski ustanak protiv Turaka 1594, koji je po masovnosti bio veci od Karadjordjevog i u kojem su, za odmazdu Srbima, spaljene mosti sv. Save itd. Uglavnom se samo kaže kako je Carnojevic sa Srbima dosao u Austriju - i to je to, pa mnogima to ostavlja prostora za netačan zakljucak kako su Srbi: 1. naseljeni u Vojvodini i 2. da ih pre toga tu nije bilo. A kad se takve stvari ne pominju, gde su još i takve sitnice da su Srbi nosili ilirsko ime, a da su srpski patrijarsi svojoj tituli dodavali „i celog Ilirika patrijarh”.
Sad se izvinjavam sto sam previse otisao u sirinu, samo sam hteo da ilustrujem kako je moguće da neki naizgled senzacionalni detalji budu opstepoznati u strucnim krugovima, a maltene nepoznati siroj javnosti. Na primer, jedan Sava Tekelija je bio preteca Ilirskog pokreta u Zagrebu za čitavih nekoliko decenija, kada je lobirao za stvaranje države na prostoru... pa, slobodno se može reci na postoru Seseljeve „Velike Srbije”, pod imenom Ilirija, i da je tu pod Ilirima podrazumevao Srbe pravoslavce, katolike i muslimane. A za „zvanicnost” čitave price o imenu, pored onih fotografija Srpskih Privilegija u Austriji, evo i citata iz Katolicke enciklopedije iz 1914. (reč je o grandioznom izdanju enciklopedije znanja koje samo po sebi i nije neki izvor, ali je pogodan cisto zbog toga što se radi o „neprijateljskoj” publikaciji, po principu: Kad i oni priznaju, onda mora da je tako):
Illyria,
http://www.newadvent.org/cathen/07663a.htm
=====================
The name of Illyria then disappeared from history, only to acquire new significance through the modern history of Austria. Under Leopold I (1636-1705) the Serbs or Raizi, who had been established on Hungarian territory since 1690, were designated as the Illyrian nation; to provide for their protection against Magyar incursions a special office was created at the Court of Vienna, known as the Illyrian Court Deputation, which was abolished in 1777, and in 1791 enjoyed a brief revival as the „Illyrian Imperial Chancery.”
=====================
Spominje se upravo i Ilirska carska kancelarija oko koje je sve i pocelo. Treba još samo pomenuti da ovde nije reč o nekom opstem imenitelju za sve Jugoslovene ili „Srbohrvate”, već upravo za pravoslavne Srbe, jer su se i Ilirska dvorska deputacija i Ilirska carska kancelarija bavili iskljucivo pravoslavnim pitanjima. Takođe još treba dodati da, na zalost velikog broja ljudi koji su se tome nadali, ovde nije reč o nekom priznanju kontinuiteta ili jedinstva sa antickim Ilirima. Ne, ovde se radi o jednoj sasvim drugoj stvari - o tome da je Austrijancima i katolickoj crkvi zemlja koju naseljavamo poznata pod imenom Ilirija, i da nas samo shodno tome zovu Ilirima. U srpskom jeziku ne postoji sličan primer, ali to je otprilike kao sto Grke zovemo Grcima, a reč je o narodu koji sebe zove 'Elinima. Ili tome što se u hrišćanskim izvorima Turci često nazivaju Saracenima, zbog islamske veze sa prethodnim osvajacima, a da pritom ipak niko za njih ne tvrdi da su isti narod kao Saraceni.
Čak i srpski autori u 18. veku navode da je ilirsko ime tudje i ljute se na Nemce sto ga koriste. Jovan Rajic u svom delu 'Istorija raznih slovenskih narodov' s kraja 18. veka navodi da se Srbi nazivaju Ilirima, zbog toga sto su naselili zemlju drevnog Ilirikuma. A u samom 19. veku, veku nacionalnog romantizma i nacionalnog budjenja sirom Evrope, u vreme slavofilstva i budjenja svesti o jedinstvu slovenskih naroda, da je neko i pokusao da tvrdi da su Srbi potomci starih Ilira, ne bi dobro prosao, jer je tada bilo popularno da sebe smatramo plemenitim narodom sa severa, a domoroce necim nizim od sebe. Savremena fenotipska posmatranja i analize DNK ipak pokazuju da je kod Srba ipak ta domorodacka, balkanska starosedelacka komponenta jača od dosljacke slovenske, ali u ono vreme takve ideje nisu bile popularne. U drugoj pol. 19. veku, na srpska insistiranja, prestaje upotreba termina 'Ilir' od strane Austrijanaca, termina 'Rac' od strane Madjara, a početkom 20. i termina „Serv” od strane Engleza.
