Skinuta oznaka „strogo povjerljivo”:
Tito SAD-u prodao tajne MIG-a 15

VisokoIN/Fena – Početkom 1951. godine tadašnje jugoslavenske vlasti isporučile su američkoj tajnoj službi sovjetski jurišni avion MIG-15 i tim činom zauvijek izmijenile dalji tok historije, tvrdi u svojoj knjizi „Štakorska rupa koju treba držati na oku” Coleman Armstrong Mehta, magistar historije na Državnom univerzitetu Sjeverne Kalifornije. Koristeći materijal sa koga je tek nedavno skinuta oznaka „strogo povjerljivo”, kao i seriju razgovora sa šefom CIA-e u Beogradu od 1948. do 1951., Mehta prati razvoj odnosa Jugoslavije i SAD-a, a prije svega njihovih obavještajnih službi.

Sigurno najuzbudljiviji dio knjige je upravo priča o izdaji Sovjetskog saveza i Titova odluka da se okrene Americi, piše u nedjelju beogradski Blic Online.

Mehta navodi da je krajem novembra 1950. godine Frank Wisner, šef Ureda za koordinaciju politike, ogranka CIA-e za tajne operacije, počeo pregovore sa Vladimirom Velebitom, zamjenikom jugoslavenskog ministra za vanjsku trgovinu o mogućnostima sklapanja obavještajnog sporazuma između dvije zemalje.

Wisner je smatrao da bi takva saradnja pomogla jugoslavenskoj Upravi državne bezbjednosti (UDBA) „u oblasti psihološkog ratovanja”. CIA bi takođe pomogla Jugoslaviji da uspostavi sistem brze komunikacije u slučaju sovjetske invazije, prenosi Blic.

Nije prošla ni sedmica dana od sklapanja sporazuma kad je Jugoslavija ponudila Amerikancima sovjetski jurišni avion MIG-15, koji se odlično pokazao u Korejskom ratu i koji je veoma interesovao američke inženjere.

Jugoslavija je saopštila Sovjetskom savezu da se MIG srušio na teritoriju Jugoslavije i odbila dozvoliti sovjetskim obavještajcima da prijeđu njenu granicu, ističući da je avion nepovratno oštećen i da mu nema spasa. A onda je ponuđen SAD-u pod uslovom da šef operacija CIA-e u Beogradu organizira transport letjelice.

Amerikanci su tokom Korejskog rata nudili nagradu od 100.000 dolara za svaku informaciju o sovjetskom avionu MiG-15. Prvi avion koji su dobili bio je upravo ovaj koji su isporučile jugoslavenske vlasti. Sljedeći je u vlasništvo Amerike došao tek dvije godine kasnije, 1953. godine.