Pozdrav Tabanac!
Mislio sam da se „Studenicki rukopis@ cuva u Pragu

Monogo drevnih srpskih rukopisa i knjiga se sada nalaze širom sveta.


1.Srpski psaltir, koji na svakoj stranici ima ikonu od čistog zlata i nalazi se u Nemačkoj. Zbog njegove lepote, umetničkog i istorijskog značaja, Nemci su uradili kopije, a da bi mi uradili te iste kopije, traže da platimo ”njihova„ autorska prava.

Da bi ”zapušili usta„ sve glasnijim zahtevima da se ova srpska relikvija vrati Srbiji, Bavarska državna biblioteka, gde se čuva ovo ukradeno delo, je prošle godine ”darovala„ faksimil Srpskog psaltira Muzeju u Smederevu. To je u našoj javnosti dočekano sa velikom pompom i uz neizmernu zahvalnost nemačkoj ambasadi i Bavarskoj biblioteci, što su nam poslali slike našeg ukradenog dela.

Da zlo bude veće, Nemci ovo delo zovu onako kako i treba – Srpski psaltir, a naši istoričari i zvaničnici ga zovu Minhenski (srpski) psaltir.

Nikoljsko jevanđelje (XIV vek) nalazi se u Dablinu u Irskoj. Prolog stihovni za letnju polovinu godine iz 1566. godine (drevni Srpski kalendar godinu deli na zimsku i letnju polovinu), nalazi se u Lajbahu. Prolog stihovi za sepmtebar-decembar 15945. godine takođe je u Lajbahu.

Iz Egipta, sa Serbal (Sinaj) planine, iz manastira Sv. Katarine, ukradeni su i odnešeni u London 43 rukopisa (X-XVIII vek) pisana srpskom ćirilicom.

Najstariji pisani rukopis sa naših prostora, pod nazivom EVANGELIARIUM SIRMIENSIUM, sada nosi naziv ”Minhenski Jevanđelistar„, čuva se u Bavarskoj biblioteci pod šifrom Manuscriptum Latinarum 6224.

Pisan je krajem IV veka u Sirmijumu, današnja Sremska Mitrovica, a istraživao ga je pokojni akademik Vladislav Popović, koji je i dokazivao da i čuveni BREVIARIUM SYRIACUM samo greškom prepisivača, ili namerno, nosi taj naziv, ali da je isto pisan u Sirmijumu.

Zbirka srpskih rukopisa iz manastira Svete Katarine i Pravoslavne grčke patrijaršije u Jerusalimu, gde je nedavno pronađen iluminirani rukopis ”Poklonik smernog Gavrila Tadića„ iz 1662. godine.

Povelja kralja Milutina iz 1302. godine nalazi se u Filadelfiji. Lukino jevanđelje iz vremena cara Dušana, nalazi se u Britanskoj biblioteci. Psaltir ”printed in Venice in 1638 second edition of the Izobrazhenie oruzhii illiricheskih„, takođe u Britanskoj biblioteci.

Savina knjiga, rukopis monaha Save s početka XI veka nalazi se u Rusiji. Radoslavljevo jevanđelje iz treće decenije XV veka, pohranjeno je u rukopisnoj zbirci Ruske narodne biblioteke Sankt-Peterburgu.
Tabanac

Veoma je značajan Studenički tipik koji je Sveti Sava napisao na molbu svog brata Stefana. Ovo je bukvalno crkveni ustav tj. pravnilnik o bogosluženju i životu monaha u manastirima, ovo delo je glavna osnova za ustav Srpske pravoslavne crkve, a čuva se u Nacionalnom muzeju u Pragu pod širfom IX H 8 – Š 10.

Za vreme evakuacije Narodne biblioteke u Prvom svetskom ratu, nestalo je preko 50 srpskih srednjevekovnih knjiga, koje su 1966. godine pronađene u čuvenoj biblioteci ser Čestera Bitija u Dablinu.

Stari srpski rukopisi i knjige nisu samo pokradene i rasute po svetu, mnoge su i zauvek uništene. U požaru koji je izbio nakon bombardovanja Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu 6. aprila 1941. godine, vatra je progutala više od 1.400 srpskih ćiriličnih rukopisa i povelja.
”